otwarcie sezonu (100)

SZLAKI PIESZE I TRASY SPACEROWE

Na terenie Puszczy Zielonka istnieje dobrze rozwinięta sieć oznakowanych szlaków pieszych, które ułatwiają turystyczną penetrację tego obszaru. Prowadzą one przez najbardziej atrakcyjne, tak pod względem krajobrazowym jak i krajoznawczym tereny, pozwalając na poznanie piękna Puszczy.

Idea rajdów pieszych – nieco zapomniana, ma szansę odrodzić się za przyczyną nowej formy aktywności sportowej jaką proponuje dla osób w każdym wieku nordic walking.

Ciekawą inicjatywą Związku są podchody przyrodnicze i gry terenowe organizowane na trasach pieszych dla grup przedszkolnych zgodnie z ideą „czym skorupka za młodu nasiąknie…”

TRASY SZLAKÓW PIESZYCH:

szlaki piesze

SZLAKI ŁĄCZNIKOWE:

szlaki piesze czarne


 

Przykładowe wycieczki piesze

 

„FILOZOFICZNA”

Bogdan Kucharski
START: Kobylnica – Dziewicza Góra – Czerwonak szlak żółty i czerwony – dł.13,1 km

 filozoficzna

 

Dojazd do Kobylnicy pociągiem (linia Poznań – Gniezno) lub autobusem linii 412 komunikacji gminy Swarzędz z ronda Śródka w Poznaniu. Powrót z Czerwonaka pociągiem (linia Wągrowiec – Poznań) lub autobusami linii 310, 312 komunikacji gminy Czerwonak do ronda Śródka w Poznaniu. Szlak prowadzi w urozmaiconym krajobrazie przez płd.-zach. skraj Puszczy Zielonka. Na jego trasie najwyższe wzniesienie Puszczy – Dziewicza Góra, zabytkowe kościoły drewniane w Wierzenicy i Kicinie, ładne, rozległe widoki i malownicza dolina rzeki Głównej.

Kobylnica to wieś położona 11 km na płn. – wsch. od Poznania, przy drodze do Bydgoszczy i linii kolejowej do Inowrocławia. Od końca XIX w. była to popularna wśród mieszkańców Poznania miejscowość letniskowa. Zachował się tu dawny budynek kolonijny Towarzystwa „Stella” założonego w 1896 (obecnie Ośrodek Wspomagania Rodziny). W płd. części wsi, kościół św. Krzyża, wzniesiony po 1981 Na budynku stacji kolejowej – tablica upamiętniająca więźniów hitlerowskiego obozu pracy dla Żydów.

Od stacji PKP w Kobylnicy (0,0 km) idziemy za znakami rozpoczynającego się tu szlaku żółtego ulicą Dworcową w stronę przejazdu kolejowego. Skręcamy w prawo w ul. Swarzędzką (którą prowadzi szlak rowerowy R-1 i Droga św. Jakuba), mijamy za przejazdem kolejowym przystanek autobusowy (0,5 km) i przekraczamy drogę Poznań-Gniezno, idąc ul. Dąbrówki w kierunku Wierzenicy. Za zabudowaniami hotelu Ossowski i firmy Ossmet (na terenie wojskowym), skręcamy razem ze szlakiem R-1 i Drogą św. Jakuba z drogi asfaltowej w lewo (1,0 km) na dróżkę leśną, która prowadzi tu przez dość mocno pofalowany teren. Przecinamy dolinkę wysychającego strumienia i dalej wychodzimy na skraj doliny rzeki Głównej – prawego dopływu Warty, dł.46 km, wypływającego z Jeziora Lednica. Skręcamy tu w prawo i zaraz w lewo na drogę, którą opuściliśmy wychodząc z Kobylnicy (2,0 km). Rosną przy niej okazałe białodrzewy o obw. 390 i 430 cm. Przechodzimy przez most na Głównej i tą drogą docieramy do zabudowań Wierzenicy, dochodząc ul. Dębową do skrzyżowania dróg (2,5 km).

Kontynuując wycieczkę szlakiem żółtym na skrzyżowaniu dróg skręcamy w lewo, odchodząc drogą polną od szlaku R-1 i Drogi św. Jakuba. Skrajem lasu i pól idziemy na płd. – zach. Mijamy leśniczówkę Mechowo (3,6 km), przed, którą wchodzimy do lasu. Droga teraz opada w dół i wychodzi na skraj lasu. Po lewej w oddali widoczne są zabudowania Mechowa (administracyjnie część Wierzenicy), gdzie w dawnym młynie uruchomiono w 1929 fabrykę akumulatorów.

Wierzenica to wieś położona 6 km na północ od Swarzędza, na prawym brzegu rzeki Głównej. Od 1842 mieszkał tu jej właściciel August Cieszkowski (1814-94), polityk i działacz społeczny, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej filozofii narodowej. W latach 1843-45 sześciokrotnie przebywał tu w gościnie u Cieszkowskiego poeta, Zygmunt Krasiński. Zalesione wzgórze na lewym brzegu Głównej, będące miejscem częstych przechadzek poety, nazywane bywa jego imieniem. Na wzniesieniu w centrum wsi (do którego ze skrzyżowania droga prowadzi w prawo) stoi drewniany kościół św. Mikołaja, kryty gontem, zbudowany zapewne w 2 poł. XVI w., z wieżą i kruchtą dobudowanymi w latach 1771-78, z barokowym wyposażeniem wnętrz z XVII-XVIII w. W ołtarzu głównym obraz MB z Dzieciątkiem z 1636 z wierszowanym napisem fundacyjnym. W przylegającej do nawy murowanej kaplicy grobowej Cieszkowskich powstałej po 1929 spoczywa m.in. August Cieszkowski. Ponadto w kościele znajduje się neoklasycystyczny pomnik grobowy Augusta Cieszkowskiego z 1929, z popiersiem zmarłego. We wsi jest też dwór Cieszkowskich z ok. połowy XIX w., a przy nim niewielki park okresu powstania dworu (pow. 2,6 ha) – obecnie własność prywatna.

Dała ona początek poznańskim Zakładom Elektrotechnicznym „Alco”, połączonym później z poznańską „Centrą”. Tam też, w dolinie Głównej, znajdują się stawy rybne. Przecinamy tu strumień i skrajem lasu dochodzimy do skrzyżowania dróg na porośniętej lasem krawędzi doliny Głównej. Skręcamy tu w prawo (4,7 km) i drogą polną z biegnącą obok linią energetyczną idziemy na płn. – zach., w kierunku Kicina. Do wsi wchodzimy ul. Fabryczną. Na rozwidleniu dróg, przy figurze maryjnej z 1922 skręcamy w prawo skos w ul. Swarzędzką (6,6 km). Po 200 m mijamy po prawej cmentarz (z tablicą ku czci 33 ofiar I wojny światowej oraz groby ochotników poległych w 1939 i 1945. w walce z Niemcami) i dochodzimy do drewnianego kościoła św. Józefa z lat 1749-51, z wieżą dobudowaną w 1863, z rokokowym wyposażeniem wnętrza z XVIII w. Kościół usytuowany jest na wzgórzu, prawdopodobnie dawnym grodzisku stożkowatym. Za kościołem, na skrzyżowaniu, skręcamy w lewo w ul. Wiejską. Mijamy po prawej staw i zieleniec z aleją lipową i starodrzewem, przy którym skręcamy w prawo w ul. Wodną i dochodzimy do drogi asfaltowej Poznań-Wierzonka, obok pętli autobusu komunikacji gminy Czerwonak w Kicinie (7.6 km) – podpoznańskiej wsi, położonej na skraju Puszczy Zielonka, 10 km na płn. – wsch. od centrum Poznania.

kicin kościół

Kościół w Kicinie

Wieża na Dziewiczej Górze

Przekraczamy tu drogę asfaltową, mijając po prawej dawny zajazd (częściowo o konstrukcji szachulcowej) i usytuowaną obok murowano-szachulcową kuźnię podcieniową z ok. 1910 i wędrujemy nadal ul. Wodną. Dalej idziemy drogą gruntową skrajem lasu. Przy liniach wysokiego napięcia (8,3 km) skręcamy w prawo, w lasy Puszczy Zielonka. Przy wyrębie kierujemy się w lewo (9,0 km), a po chwili w prawo i klucząc leśnymi dróżkami idziemy przez mocno pofałdowany teren. Dochodząc do szlaku czerwonego i niebieskiego skręcamy w lewo (9,7 km) i razem z nimi wchodzimy na szczyt Dziewiczej Góry (9,9 km). Tu kończy się szlak żółty i niebieski. Przy węźle szlaków pieszych usytuowany jest też II przystanek przebiegającej tu ścieżki przyrodniczo- leśnej „Dziewcza Góra”.

Dziewicza Góra to najwyższe wzniesienie na terenie Puszczy Zielonka 143 m n.p.m. Nazwę swą góra zawdzięcza siostrom zakonnym z klasztoru cysterek w pobliskich Owińskach. W przeszłości siostry cysterki były właścicielkami tego terenu. Od 2005 stoi tu wieża przeciwpożarowa o średnicy 4 m i wysokości 40 m, z tarasem widokowym dla turystów na wysokości 30 m, skąd roztacza się piękna panorama na okolicę i Poznań.

 Z Dziewiczej Góry do Czerwonaka idziemy szlakiem czerwonym, schodząc w dół stromą ścieżką leśną między krzewami tarniny, a dalej przez las do asfaltowej drogi (10,5 km), którą kierujemy się w lewo. Po 300 m schodzimy z niej w prawo, a po chwili zbaczamy w lewo skos i przez las dochodzimy do zabudowań Czerwonaka. Skręcamy tu w lewo (11,9 km) i ulicami Zieloną, Poprzeczną oraz Źródlaną (prowadzącymi górną krawędzią doliny Warty) dochodzimy do ul. Kościelnej, którą w prawo schodzimy w dół. Mijamy po lewej stronie nowoczesny kościół Niepokalanego Serca NMP, zbudowany w latach 1973-78 wg proj. arch. Aleksandra Holasa i dochodzimy do drogi poznańskiej przy stacji PKP i przystanku autobusowym w Czerwonaku (13,1 km), gdzie kończymy naszą wycieczkę.

Czerwonak to duża wieś gminna o charakterze przemysłowym, położona 10 km na płn. od Poznania, na prawym brzegu Warty, przy drodze i linii kolejowej do Wągrowca. W płd. części wsi, przy drodze, stoi pomnik z 1985 r. (proj. Józef Kaliszan), upamiętniający 9 okolicznych mieszkańców poległych 16 lutego 1945 w walce z niedobitkami niemieckimi.

 

„ZAKONNA”

Bogdan Kucharski
START: Czerwonak – Dziewicza Góra – Owińska – szlak czerwony, niebieski i czarny – dł. 11,2 km

zakonna

Dojazd do Czerwonaka pociągiem (linia Poznań – Wągrowiec), autobusem PKS, autobusami linii 310 i 312 komunikacji gminy Czerwonak lub linii 341 komunikacji gminy Murowana Goślina z ronda Śródka w Poznaniu. Powrót z Owińsk pociągiem (linia Wągrowiec – Poznań), autobusem PKS lub autobusami komunikacji gmin Czerwonak, Murowana Goślina do ronda Śródka w Poznaniu.

Szlak prowadzi przez zachodni skraj Puszczy Zielonka. Na jego trasie najwyższe wzniesienie Puszczy – Dziewicza Góra, urozmaicone lasy i cenne zabytki w Owińskach, a także niektóre przystanki ścieżki przyrodniczo -leśnej „Dziewcza Góra” i kilka pomników przyrody.

Punktem początkowym wycieczki jest Czerwonak.
Ze stacji kolejowej (0,0 km) – przy której rozpoczyna się szlak czerwony, a także rowerowy (Duży Pierścień Rowerowy) – idziemy za znakami obu szlaków ul. Kościelną pod górę. Mijamy po prawej nowoczesny kościół Niepokalanego Serca NMP i po wyjściu na górną krawędź doliny Warty, skręcamy w lewo w ul. Źródlaną, idąc nią wśród zabudowań jednorodzinnych. Na rozwidleniu ulic szlak rowerowy odchodzi w prawo (w kierunku Urzędu Gminy), a my idziemy dalej prosto, ul. Działkową. Następnie ulicami Poprzeczną i Zieloną dochodzimy do skraju lasu (1,2 km), jesteśmy w obrębie dawnego przysiółka Czerwonczyn, dziś skraju Czerwonaka. Tu przecinamy drogę i wchodzimy ścieżką w las pod górę. Następnie skręcamy w lewo na drogę leśną, a dalej w prawo skos na ścieżkę, którą wychodzimy na nieutwardzoną drogę jezdną. Idąc nią w prawo, docieramy do asfaltowej drogi z Czerwonaka do osady Dziewicza Góra (2,5 km), którą prowadzi opuszczony uprzednio szlak rowerowy. Idziemy w lewo, a po 300 m – pozostawiając ponownie szlak rowerowy – skręcamy w prawo i wąską, stromą ścieżką (miejscami zarośniętą tarniną) wchodzimy na szczyt Dziewiczej Góry /143 m n.p.m./, przy węźle szlaków pieszych i II przystanku przebiegającej tu ścieżki przyrodniczo-leśnej „Dziewcza Góra” (3,2 km).

W dalszą wędrówkę wyruszamy stąd za znakami rozpoczynającego się tu szlaku niebieskiego, schodząc z wierzchołka Dziewiczej Góry dróżką, początkowo razem ze szlakami żółtym (prowadzącym do Kobylnicy – patrz trasa nr 1) i czerwonym. Po 200 m odchodzi w prawo szlak żółty. Nieco dalej skręcamy w lewo schodząc dość stromo do poprzecznej dolinki, gdzie w prawo odchodzi szlak czerwony (do Zielonki), a my za znakami szlaku niebieskiego skręcamy tu w lewo (3,5 km). Nadal schodzimy w dół, aż dochodzimy do skrętu szlaku w prawo i drogi jezdnej, którą prowadzi Duży Pierścień Rowerowy (4,1 km); po lewej widoczne są zabudowania osady leśnej Dziewicza Góra. Skręcamy tu w prawo i zaraz w lewo (odchodząc od szlaku rowerowego) na drogę, wzdłuż której wiedzie linia telefoniczna. Mijamy XV przystanek ścieżki przyrodniczo- leśnej „Dziewcza Góra”, przy którym skręcamy w prawo skos. Droga jest tu kręta i prowadzi przez teren zalesiony i pofałdowany.

Dochodząc do styku z drogą z lewej strony mijamy zaraz po prawej dąb o obw. 370 cm, a przy styku z drogą z prawej strony docieramy do podmokłej dolinki, na skraju której rośnie sosna pospolita o obw. 275 cm. Za dolinką znów wchodzimy w las, mijamy grupę drzew uznanych za pomniki przyrody i leśną klasę im. Augusta Cieszkowskiego /XVII przystanek ścieżki przyrodniczo- leśnej/ z tablicami omawiającymi wybrane zagadnienia z zakresu ekologii i niektórych grup roślin i zwierząt. Docieramy zaraz do zabudowań leśnictwa Annowo (5,4 km), które mieści się w dawnym dworku myśliwskim rodziny von Treskow, z poł. XIX w. Przy leśniczówce rośnie kolejny pomnik przyrody – dąb o obw. 480 cm.

Kościół parafialny wraz z zabudowaniami poklasztornymi w Owińskach

Kościół parafialny wraz z zabudowaniami poklasztornymi w Owińskach

Idziemy nadal prosto, mijamy lipę drobnolistną o obw. 415 cm (pomnik przyrody), za którą wychodzimy z lasu. Przechodzimy pod linią wysokiego napięcia i przecinamy skrzyżowanie dróg (5,8 km); po prawej w oddali widoczne są zabudowania osady Annowo. Przechodzimy pod kolejną linią energetyczną i po przecięciu podmokłej dolinki docieramy do zabudowy letniskowej w Miękowie. Tu na skraju wsi skręcamy w prawo (6,5 km) na drogę wysadzaną brzozami, prowadzącą skrajem wspomnianej dolinki. Mijamy kilka okazałych dębów o obw. do 315 cm i dochodzimy do utwardzonej drogi z Annowa do Owińsk (7,3 km), którą idziemy w lewo. Z prawej strony widoczne są hałdy wysypiska odpadów komunalnych, a po lewej komin Centrum Ogrodniczego „Prima Flora” i wieże kościoła pocysterskiego w Owińskach. Otwartym terenem dochodzimy do skrzyżowania dróg i początku szlaku czarnego w pobliżu wschodniego skraju Owińsk /8,0 km/. Odchodząc tu od szlaku niebieskiego (który prowadzi w prawo do Tuczna) skręcamy w lewo idąc teraz za znakami szlaku czarnego (razem ze szlakiem rowerowym R-1 i Cysterskim Szlakiem Rowerowym), który umożliwi nam poznanie głównych zabytków Owińsk. Przechodzimy zaraz przez przejazd kolejowy na linii Poznań-Wągrowiec (8,2 km) i ul. Kolejową wchodzimy do Owińsk. Mijamy po prawej cmentarz, na nim groby 8 żołnierzy WP (zmarłych w następstwie odniesionych ran w działającym we wsi w 1945 szpitalu polowym) ozdobiony pomnikiem ku ich czci (rzeźbiarz Józef Murlewski) oraz odchodzącą w prawo (razem ze szlakiem rowerowym R-1) ul. Dworcową do pobliskiej stacji kolejowej (stąd 200 m). Dalej mijamy rozległy park (pow. 13,9 ha) z 2 poł. XIX wieku, w nim ośrodek Wielkopolskiego Związku Inwalidów Narządu Ruchu oraz zrujnowane zabudowania dawnego zakładu psychiatrycznego z ok.1910. Dochodzimy do drogi Poznań-Wągrowiec, obok przystanku autobusowego. Tu przy figurze z 1947 skręcamy w lewo, a po 300 m schodzimy z szosy w prawo do renesansowego kościoła św. Mikołaja sprzed 1574, przebudowanego w 1686 r. (ob. nieużytkowanego) – 9,4 km. Za murem cmentarza przylegającego do kościoła skręcamy w prawo na ścieżkę, którą schodzimy w dolinę widocznej stąd Warty. Przy potężnym dębie o obw. 810 cm (pomnik przyrody „Bartek”) przechodzimy przez kładkę na strumieniu Owińska Struga, za którą skręcamy w prawo i drogą między rzeką a zabudowaniami pocysterskimi (ul. Cysterek) dochodzimy do pl. Przemysława. Po jego prawej stronie mijamy kościół pocysterski (opis patrz str. 138) oraz Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych i obok przystanku PKS ponownie przekraczamy drogę Poznań – Wągrowiec (10,3 km), za którą przez prawą bramę wjazdową (w lewej okresowo czynny jest punkt IT) wchodzimy na teren parku pałacowego (pow. 20,0 ha), założonego na pocz. XIX w., a zaprojektowanego zapewne przez Piotra Józefa Lenne. Idziemy w prawo skos alejką parkową, przechodzimy przez mostek, przy którym rośnie potężny wielopienny białodrzew o obw. 655 cm i wychodzimy zaraz z parku, też przez mostek. Ulicą Poprzeczną, mijając po lewej gminne przedszkole, a po prawej budynek szkoły, dochodzimy do stacji PKP i przystanku autobusów komunikacji gminy Czerwonak w Owińskach (11,2 km), gdzie kończy się szlak czarny i trasa naszej wycieczki.


„ŚRÓDLEŚNA”

Bogdan Kucharski
START: Łopuchowo – Głęboczek – Sława Wlkp. – szlak zielony i niebieski – dł. 14,3 km

srodlesna

Dojazd do Łopuchowa pociągiem (linia Poznań – Wągrowiec) lub autobusem PKS. Powrót ze Sławy Wlkp. pociągiem (linia Wągrowiec – Poznań) lub autobusem PKS. Szlak prowadzi przez płn. część Puszczy Zielonka, pofałdowany teren, porośnięty lasami o zróżnicowanym charakterze. Na jego trasie pojawiają się także malownicze rynny jeziorne.

Łopuchowo to wieś położona 7 km na płn.- wsch., od Murowanej Gośliny, przy drodze i linii kolejowej Poznań – Wągrowiec. We wsi zrujnowany dwór szachulcowy z 1780, rozbudowany w latach 1800-25. Przy nim park krajobrazowy (pow. 3,3 ha) ze stawem i alejami grabowymi, będącymi pozostałością założenia regularnego z końca XVIII w. Obok obszerny kompleks zabudowań folwarcznych z 2 poł. XIX w. Na zach. krańcu wsi szachulcowa- ceglana kaplica św. Wawrzyńca z końca XIX w., ostatnio przebudowana.

 Od stacji PKP w Łopuchowie (0,0 km) idziemy w lewo drogą wzdłuż linii kolejowej, w kierunku Murowanej Gośliny. Po 300 m zbaczamy z niej w lewo na drogę asfaltową do Łopuchówka, którą prowadzi też szlak rowerowy R-5. Przechodzimy tu przez przejazd kolejowy, mijamy po lewej boisko piłkarskie i początkowo przez pola, a dalej przez las, dochodzimy do miejsca postojowego przy drewnianej stodole (1,4 km). Tu skręcamy w lewo, odchodząc od szlaku rowerowego R-5, na drogę leśną i zaraz na rozwidleniu dróg, idziemy w prawo skos prostym duktem przez wysokopienny las. Dalej przez pewien czas wędrujemy wzdłuż siatki ogradzającej młodnik. Przecinamy następnie gruntową drogę jezdną i zaraz na skrzyżowaniu skręcamy w prawo. Idziemy teraz dość trudnym do przejścia duktem, a dalej dróżką przez las mieszany. Przekraczamy drogę asfaltową Łopuchówko – Dąbrówka Kościelna (3,8 km), którą prowadzi szlak rowerowy i bezdrożem schodzimy w dość stromą rynnę jeziorną. Tu dochodzimy do płn. krańca Jeziora Leśnego (pow. 11 ha), skręcamy przy nim w lewo wędrując teraz wzdłuż wsch. brzegu jeziora. Na jego przeciwległym brzegu znajduje się rezerwat florystyczny „Żywiec Dziewięciolistny” (pow. 10,51 ha), chroniący stanowisko reliktowej w Wielkopolsce rośliny, charakterystycznej dla buczyn karpackich. Nad jeziorem mijamy barakowóz (stanicę wędkarską Koła PZW „Świerki”) i pomosty wędkarskie. Odchodząc dalej od jeziora idziemy krętą drogą leśną pod górę, prowadzącą wzdłuż wysokiego zbocza (po lewej) i rozpadliny (po prawej) i wychodzimy na drogę asfaltową Łopuchówko – Dąbrówka Kościelna (5,0 km), którą idziemy w prawo razem z przebiegającym nią szlakiem rowerowym. Mijamy po prawej szkółkę leśną, a dalej boisko piłkarskie i dochodzimy do styku ze szlakiem pieszym niebieskim i rowerowym R-4, przy dawnym cmentarzu na płn. skraju wsi Głęboczek (5,9 km).

Głęboczek to śródleśna wieś położona w głębokiej dolinie Goślinki (prawego dopływu Warty), nad Jeziorem Głęboczek (pow. 3 ha), 7 km na wsch. od Murowanej Gośliny. Od 1445 r. do połowy XVI w. przejściowo był miastem. Znajdował się tu również kościół rozebrany w 1744 r. Przy drodze do centrum wsi pomnikowa sosna o obw. 300 cm, o parasolowatej koronie i odsłoniętym systemem korzeniowym. Nad jeziorem, na lewym brzegu Goślinki, znajduje się grodzisko stożkowate „Pański Dwór” o średnicy 30 m.

W dalszą trasę wyruszamy stąd za znakami szlaku niebieskiego skręcając tu w lewo, a po chwili w lewo skos, odchodząc od szlaków rowerowych. Po wyjściu na górną krawędź doliny Goślinki przekraczamy drogę (końcówka odcinka asfaltowego) Łopuchówko – Dąbrówka Kościelna, przechodzimy pod linią energetyczną i wędrujemy dalej prosto ładną drogą leśną na płn.-wsch. Po dłuższym marszu dochodzimy do biegnącej drogi ukośnie drogi, którą idziemy w lewo. Przekraczamy dalej polodowcową rynnę Dzwonówki i docieramy do Dzwonowa – niewielkiej osady leśnej, położonej w pobliżu Jeziora Dzwonowskiego (pow. 20 ha). Do XVI w. była to znaczna osada, jedna z siedzib rodu Nałęczów (którzy później przyjęli nazwisko Dzwonowskich). W rozwidleniu dróg, po płn. stronie osady, rośnie okazały jesion o obw. 320 cm.

19 Sławica (41)

Tereny rekreacyjne w Sławicy (Gmina Skoki)

Mijamy po lewej grotę maryjną, a przy ostatnich zabudowaniach osady skręcamy w lewo (9,2 km) przechodząc pod linią energetyczną. Idziemy teraz drogą leśną prowadzącą przez pagórkowaty teren. W oddali po lewej widoczne jest Jezioro Dzwonowskie. Droga wspina się teraz „wąwozem” pod górę, doprowadzając nas do osiedla domków letniskowych (10,9 km). Dalej mijamy w dole po lewej Jezioro Borowe (pow. 4 ha) i dochodząc do skrzyżowania dróg na skraju lasu skręcamy w lewo w kierunku widocznych zabudowań kolejnego osiedla domków letniskowych. Wchodzimy między te zabudowania, przecinamy dalej skrzyżowanie dróg i skręcamy w prawo skos na drogę z linią energetyczną. Mijamy następne domki letniskowe i ogródki działkowe „Zacisze” w Sławicy, za którymi na lewo od drogi widoczne jest teraz Jezioro Gackie (pow. 29 ha). Pośród kolejnych domków letniskowych dochodzimy do zabudowań wiejskich Sławicy (znanej od 1404 r.;w XVIII w. miała ona prawa osady olęderskiej).

Mijamy pomnikową lipę o obw. 450 cm, a przy przydrożnym krzyżu dochodzimy do poprzecznej drogi, którą prowadzi szlak rowerowy niebieski. Skręcamy tu w prawo dochodząc do drogi asfaltowej (13,0 km), którą idziemy w lewo (szlak rowerowy skręca tu w prawo).

Mijamy ostatnie zabudowania Sławicy i docieramy do przejazdu kolejowego, za którym droga wykręca w prawo do drogi Poznań – Wągrowiec (13,9 km). Drogą tą w prawo dochodzimy po 400 m do stacji PKP w Sławie Wlkp. (14,3 km) – niewielkiej wsi położonej na płd. od Skoków, przy drodze i linii kolejowej Poznań – Wągrowiec, gdzie kończymy naszą wycieczkę.


 

„LETNISKOWA”

Bogdan Kucharski
START: Promno – Wronczyn – Tuczno – szlak zielony i niebieski – dł. 10,1 km

letniskowa

Dojazd do Promna pociągiem (linia Poznań – Gniezno). Powrót z Tuczna autobusem linii 323 komunikacji gminy Czerwona do ronda Środka w Poznaniu. Szlak prowadzi przez płd.-wsch. część Puszczy Zielonka. Na jego trasie znajdują się: dolina rzeki Głównej, pofałdowany teren rolniczy oraz malownicza rynna jeziorna i lasy Puszczy. Ponadto przy szlaku ciekawa wieś Wronczyn, związana w przeszłości ze znaną rodziną Jackowskich. Początek trasy przy stacji PKP w Promnie, położonej na skraju osiedla willowego Promno – Letnisko, wybudowanego w okresie międzywojennym przy linii kolejowej Poznań – Gniezno (sama wieś Promno leży 3,5 km stąd na płd. – wsch. przy drodze Kostrzyn – Pobiedziska). W 1971 wzdłuż linii kolejowej zbudowano drogę z Poznania w kierunku Gniezna, przy której urządzono przydrożny parking, a w 1974 wzniesiono tu stylowy gościniec wielkopolski „Rzepicha”.

Z przystanku PKP w Promnie (0,0 km) wychodzimy razem ze szlakiem rowerowym pomarańczowym na płn., przekraczamy drogę Poznań – Gniezno i idziemy drogą asfaltową. Po prawej mijamy w oddali gościniec „Rzepicha” i dochodzimy do mostu na Głównej (0,5 km) – prawy dopływ Warty, dł. 46 km, wypływa z Jeziora Lednica. Tuż przy nim, po prawej stronie, rośnie okazały dąb o obw. 410 cm. Za rzeczką wchodzimy na teren osady Borowo Młyn, a dalej przechodzimy obok rozległych ogródków działkowych z osiedlem domków letniskowych – Gorzkie Pole. Przy ostatnich zabudowaniach kończy się asfalt i dalej wędrujemy drogą gruntową wzdłuż linii energetycznej. Następnie przecinamy trakt z Kołaty do Jerzyna (2,5 km) i wchodzimy do lasu. Za linią wysokiego napięcia dochodzimy do poprzecznej drogi (3,3 km), skręcamy w nią w lewo, a po chwili – na skrzyżowaniu dróg – w prawo, na drogę z Jerzykowa do Wronczyna. Doprowadza nas ona do przesmyku między jeziorami Wronczyńskim Wielkim (pow. 40 ha) po lewej i Wronczyńskim Małym (pow. 21 ha) po prawej, za którym – tuż przed widocznym w porze bezlistnej cmentarzem we Wronczynie – szlak skręca w lewo (4,1 km), odchodząc tu od szlaku rowerowego.

Warto tu na chwilę opuścić szlak i pójść prosto a następnie skręcić w prawo do oddalonego stąd o 400 m Wronczyna – wsi położonej przy płn. Brzegu Jeziora Wronczyńskiego Małego, 6 km na płn.-wsch. od Pobiedzisk, przy drodze do Wierzonki.

Wronczyn – była to dawna posiadłość biskupów poznańskich, od XIV w. w rękach szlacheckich. W 1889 wykupił ją z rąk niemieckich Tadeusz Kryspin Jackowski (1859-1924), syn Maksymiliana (patrona Kółek Rolniczych w Wielkopolsce), działacz gospodarczy, założyciel powstałego w 1900 Związku Ziemian – spółki mającej na celu ratowanie majątków polskich przed przejściem w ręce niemieckie. We wsi znajduje się kościół św. Stanisława z lat 1973-75, wybudowany obok miejsca po świątyni drewnianej z XVIII w., spalonej przez Niemców w 1945 Przy nim drewniana dzwonnica z 1762. Na przykościelnym cmentarzu groby rodziny Jackowskich, m.in. Maksymiliana. Ponadto we wsi dwór zbudowany zapewne na przełomie XVIII i XIX w., przebudowany nieco na pocz. XX w., z drewnianym portykiem czterokolumnowym. We dworze tym u Tadeusza Gustawa Jackowskiego (wnuka Maksymiliana) gościło w okresie międzywojennym wiele znaczących osób ze świata teatru i literatury, m.in. Kornel Makuszyński, Juliusz Osterwa, Leon Schiller i Jan Lechoń. Bywali tu także przedstawiciele świata polityki, m.in. Edward i Roger Raczyńscy. Obok dworu niewielki park krajobrazowy (pow. 2,66 ha) z pocz. XX w., a wśród zabudowań folwarcznych gorzelnia z przełomu XIX i XX w., zbudowana z dużych głazów granitowych. W 2005 w miejscowym Zespole Szkół, który otrzymał imię Maksymiliana Jackowskiego, otwarto Izbę Pamięci tego wybitnego Wielkopolanina.

Kontynuując wycieczkę szlakiem zielonym idziemy ścieżką leśną, prowadzącą wzdłuż płn. brzegu Jeziora Wronczyńskiego Wielkiego. Jezioro to, wraz z innymi akwenami – leży w rynnie polodowcowej, ciągnącej się od Pobiedzisk aż po Murowaną Goślinę. Omijamy Stanicę Leśną Wronczyn dalej kilka okazałych dębów o obw. do 310 cm i docieramy nad kolejne jezioro – Stęszewskie (pow. 15 ha), z miejscem do biwakowania (6,2 km). Zaraz za nim położone jest Jezioro Kołatkowskie (pow. 78 ha), przy którego wsch. skraju obok okazałej 3-konarowej sośnie pospoli- tej (pierwotnie 4-konarowej) o obw. 400 cm – skręcamy w prawo (7,0 km). Mijamy plażę z miejscem do kąpieli i dłuższy czas idziemy, miejscami przejście dość uciążliwe, ścieżką między jeziorem i rozległymi koloniami domków letniskowych w Stęszewku – niewielkiej wsi położonej na płn. od Jeziora Kołatkowskiego, 8 km na płn.-zach. od Pobiedzisk. Opustoszała po potopie szwedzkim, została w 1677 r. zasiedlona olędrami. Z dawnego zespołu dworskiego zachował się tu park krajobrazowy (pow. 1,80 ha) z XIX w. W budynku pofolwarcznym znajduje się stajnia i ośrodek jazdy konnej „Liljówka”. Mijamy kolejną plażę, a na wysokości wyspy na jeziorze skręcamy w prawo skos pod górę i między lasem a kolejnym osiedlem domków letniskowych, wychodzimy na asfaltową drogę z Wierzonki do Pobiedzisk, przy styku ze szlakiem niebieskim (9,3 km). Skręcamy tu w lewo i przez 500 m idziemy za znakami obu szlaków, aż do zabudowań Tuczna (9,8 km) – niewielkiej wsi letniskowej, położonej między Jeziorami Kołatkowskim i Tuczno (pow. 13 ha), 10 km na płn.-zach. od Pobiedzisk, przy drodze do Wierzonki. Jest to dawna osada olęderska, założona wśród lasów w XVII w. Na płn. brzegu Jeziora Kołatkowskiego w 2 poł. XX w. powstało duże osiedle domków letniskowych, a na wsch. Krańcu jeziora – miejsce do biwakowania i kąpieli. Tu opuszczamy szlak zielony, który schodzi z drogi w prawo skos (do Okońca) i szlakiem niebieskim szosą dochodzimy po 600 m do pętli autobusów komunikacji gminy Czerwonak w Tucznie (10,4 km), gdzie kończymy trasę naszej wycieczki.


 

„PAPIESKA”

Anna Frąckowiak , Bartosz Krąkowski
START: Kiszkowo – Turostowo – Turostówko – Dąbrówka Kościelna – dł. 10,1 km

papieska

Dojazd do Kiszkowa autobusem z Poznania lub Gniezna. Powrót do Kiszkowa autobusem z Dąbrówki Kościelnej, kierunek na Gniezno. Szlak prowadzi polnymi drogami wzdłuż Doliny Rzeki Małej Wełny, dalej Doliną Jeziora Turostowskiego, aż do Dąbrówki Kościelnej. Na jego trasie znajduje się kościół pw. Jana Chrzciciela w Kiszkowie, Kościół pw. Serca Pana Jezusa w Kiszkowie, cmentarze ewangelickie w Turostowie i Dąbrówce, grodzisko średniowieczne w Turostowie oraz Sanktuarium Maryjne w Dąbrówce Kościelnej.

otwarcie sezonu (33)

Szlak rozpoczyna się w Kiszkowie przed kościołem pw. św Jana Chrzciciela (0,0 km). Kierujemy się w stronę rynku, skręcamy w lewo, schodzimy na dół i ponownie skręcamy w lewo. Po prawej stronie mijamy murowany kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa (0,3 km). Schodząc z górki dochodzimy drogi Pobiedziska – Charbowo. Skręcamy w prawo i idziemy tą drogą, która łagodnym łukiem skręca w lewo. Przechodzimy przez most na Małej Wełnie (0,6 km), po 100 m skręcamy w prawo kierując się na Turostowo. Kontynuujemy wycieczkę drogą asfaltową. Z tej drogi po około 200 m skręcamy w prawo w polną wąską drogę (1,0 km).

Od tego momentu idziemy nieutwardzoną drogą wzdłuż rzeki Małej Wełny. Odchodząc żegna nas panorama zachodniego Kiszkowa z dominującą sylwetką kościoła po ewangelickiego. Gdy idziemy doliną, rozpościera się przed nami malowniczy krajobraz rolniczy. Po prawej stronie drogi dominują łąki i pastwiska, które urzekają piechura, zwłaszcza w okresie wiosny, kiedy to cieszą oko różnymi kolorami kwitnących kwiatów, a w powietrzu unosi się ich zapach. Prawa strona to pola uprawne poprzeplatane zadrzewieniami, które wznoszą się łagodnie w górę. Tą drogą dochodzimy do granicy otuliny Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka. Jest nią droga biegnąca z Turostowa do Pawłowa (2,6 km).

GRODZISKO ŚREDNIOWIECZNE W TUROSTOWIE Grodzisko stożkowate w Turostowie jest położone na zachód od wsi, nad brzegiem Jeziora Turostowskiego. Jest datowane na wczesne średniowiecze, było użytkowane w latach 1250-1350. Dotarcie do obiektu nie nastręcza większych trudności – kiedy główna droga we wsi skręca w kierunku Turostówka, należy pojechać jej nieutwardzonym przedłużeniem. Grodzisko znajduje się w drzewach po prawej stronie. Umocnienia ziemne są w dość dobrym stanie, wyraźnie widoczna jest fosa grodziska oraz zewnętrzny wał ziemny. Widoczna jest również fosa dookoła niego. Zajmuje ono powierzchnię prawie 1 hektara. Wpisane jest do rejestru zabytków pod numerem 1341/A.
CMENTARZ EWANGELICKI W TUROSTOWIE Po lewej stronie polnej dróżki prowadzącej z Turostowa w kierunku Karczewa, tuż za grodziskiem, ukazuje się na horyzoncie kępa drzew. Na uwagę zasługuje piękny świerk i potężna, uschnięta brzoza. Na cmentarzu znajduje się kilka betonowych obwódek i dwie zniszczone płyty nagrobne.

Dochodząc do tej drogi, która jest zdecydowanie szersza od dotychczasowej skręcamy w lewo. Szlak w tym miejscu oddala się od Doliny Rzeki i przechodzi w Dolinę Jeziora Turostowskiego i małego cieku wodnego przepływającego przez to jezioro. Kierujemy się na Turostowo, dochodząc do wioski widzimy pozostałość zadrzewienia przydrożnego, w którym dominują sędziwe jawory, klony i graby. W odległości około 300 metrów przed Turostowem po prawej stronie drogi znajduje się zadrzewienie złożone z rozłożystych lip, wielkiego świerku i brzozy (3,7 km). Jest to stary ewangelicki cmentarz. Do dzisiaj zachowały się tam nieliczne stare nagrobki.

W Turostowie (4,0 km) dochodzimy do skrzyżowania i skręcamy w prawo. Pokonujemy około 200 metrowy odcinek pokryty częściowo asfaltem i za gospodarstwem, przed którym rosną dwie pokaźne lipy szlak skręca w lewo. W tym miejscu jednak warto zejść 200 m ze szlaku i udać się prosto w kierunku jeziora. W tamtym miejscu nad jeziorem znajduje się kąpielisko, a w bezpośrednim jego sąsiedztwie duże stożkowe grodzisko średniowieczne.

KOŚCIÓŁ PW. NSPJ W KISZKOWIE Zbudowany został w latach 1880-1882 w stylu neogotyckim. Do 1945, był on kościołem parafialnym ewangelickim. Od zakończenia II wojny światowej, jest kościołem pomocniczym parafii św. Jana Chrzciciela w Kiszkowie. Wnętrze kościoła było wielokrotnie przebudowywane. W prezbiterium zachowały się jednak trzy okna witrażowe z 1897. Pozostałe witraże pochodzą z 2006. Z czasu budowy zachowana została stolarka drzwiowa i ceglana posadzka. Kościół zachował pierwotną formę – półkoliste zamknięte okna i portal, pilastry i zabytkowy gzyms wieńczący, który jest przykładem historyzującej architektury sakralnej końca XIX wieku, sięgającej do wzorów średniowiecza, stanowi dobro kultury i podlega ochronie prawnej. W 1962 kościół został wpisany do rejestru zabytków.

 Za zabudowaniami szlak skręca w prawo i prowadzi wąską polną drogą wzdłuż samego jeziora, które co chwilę pojawia się nam między zadrzewieniami. Jest to jedna z najbardziej malowniczych części tego szlaku. Pofalowane nieukształtowanie terenu, wysokie skarpy jeziora i zadrzewiania olchowe sprawiają wrażenie małej Szwajcarii. Idąc tą drogą mijamy po lewej stronie zabudowania dużego gospodarstwa rolnego, które administracyjnie należy do miejscowości Gniewkowo. Za tym gospodarstwem po około 400 m skręcamy w małą dróżkę w prawo (6,0 km), która na początku ciągnie się wzdłuż wąskiego nieużytku porośniętego wierzbami, opada w dół, przechodzi przez rów i wchodzi do sosnowego lasu (6,4 km). Po 100 m wychodzimy z niego i dalej idziemy wzdłuż lasu mając go po swojej prawej stronie. Po pewnym czasie ten las się skończy i zacznie inny po stronie lewej. Dalej dochodzimy do asfaltu, którym idziemy prosto zaledwie kilkadziesiąt metrów. Na rozstaju dróg mijamy po lewej krzyż i skręcamy w prawo, w kierunku Dąbrówki Kościelnej. Droga prowadzi nas prosto do sanktuarium. Najpierw idziemy polami mijając zadrzewienia olchowe po lewej, a dalej sosnowy lasek po prawej. Dochodzimy do większego skrzyżowania (8,4 km) na skraju puszczy. Z tego rozchodzą się drogi: w lewo na Turostówko, Stęszewice; w prawo pierwsza na Karczewko, a kolejna na osiedla działkowe. My wybieramy drogę na wprost. Jest to ostania prosta. Jej pierwsze 700 m prowadzi przez las, dalej młody las pozostaje już tylko z prawej strony. Na wejściu do Dąbrówki Kościelnej mijamy z prawej strony cmentarz katolicki. Znajduje się na nim kilka nagrobków z początków XIX wieku oraz 6 okazałych dębów, które zostały ustanowione pomnikami przyrody.

kiszkowo kosciol

KOŚCIÓŁ PW. ŚW. JANA CHRZCICIELA W KISZKOWIE Pierwszy drewniany kościół w Kiszkowie wzniesiony został w XIV w. Obecny modrzewiowy kościółek stojący na wzniesieniu i otoczony kasztanowcami wybudowany został 1733. Jest to świątynia jednonawowa o konstrukcji zrębowej z wieżą od frontu. Najstarszą częścią kościoła jest murowana kaplica pochodząca z XVI wieku, która została wzniesiona przez Łukasza Niemojewskiego, właściciela Kiszkowa jako wotum dziękczynne za odzyskanie zdrowia. Dzięki temu wydarzeniu powstało Sanktuarium Matki Boskiej Kiszkowskiej. Z kaplicy obraz przeniesiono do ołtarza głównego, gdzie znajduje się do chwili obecnej. Kiszkowskie Sanktuarium znane było niegdyś w całej Wielkopolsce. Dawniej spełniał funkcję fary miejskiej. We wnętrzu warto zobaczyć barokowe wyposażenie z XVIII wieku, obraz Matki Boskiej, zabytkową ambonę i chrzcielnicę. Na uwagę zasługuje również pieta, pochodząca z nieistniejącego już kiszkowskiego drewnianego kościółka, pw. Św. Trójcy. Warto zwrócić również uwagę na antependium ołtarza, gdzie znajduje się rzeźbiona kompozycja nawiązująca do Ostatniej Wieczerzy Leonarda da Vinci. W latach 70. i 80. XX wieku kościół odnowiono. Wpisany do rejestru zabytków pod numerem 376/A z 25.11.1968.

 

[smartslider3 slider=3]